Liria ka emër, por jo kur shitet si monedhë e rreme

Shkruan: Fadil Pushkolli

“Liria ka emër” – tingëllon bukur, kumbues, e mbushur me emocion kombëtar. Por sa herë e kemi dëgjuar këtë fjali të shpërndahet si refren nëpër deklarata politike, konferenca shtypi, apo statuse të politikanëve në rrjete sociale? Shumë shpesh. Aq shpesh, sa është shndërruar në një parullë të konsumuar, një slogan që i shërben më shumë imazhit të folësit sesa lirisë vetë.

Në thelb, liria është sakrificë, gjak, mund, dhe mbi të gjitha, një përgjegjësi që i përket secilit qytetar. Por kur ajo përdoret si kartë krediti për të paguar fjalimet patriotike, ajo bëhet një monedhë e rreme, një valutë e falsifikuar që qarkullon lirshëm në tregun e retorikës politike. Një kartë e zbrazët, që s’ka mbulim në realitet.

Patriotizëm me zë të lartë, por me zemër bosh

Shumë prej atyre që brohorasin “Liria ka emër” nuk kanë bërë asgjë konkrete për ta mbrojtur apo për ta forcuar lirinë. Ata e përdorin fjalën si mbulesë për interesa të ngushta, duke i bërë njerëzit të besojnë se patriotizmi është një fjalim i zjarrtë në studio televizive, e jo një veprim i përditshëm për drejtësi, barazi dhe mirëqenie.

Kështu, liria fillon të humbë kuptimin e saj të shenjtë. Ajo reduktohet në një etiketë për marketing politik, ku secili e shet me zë më të lartë, por askush nuk e mbron me përkushtim të vërtetë. Dhe si çdo produkt i falsifikuar, edhe ky patriotizëm është i dëmshëm: krijon iluzione, mashtron opinionin, dhe e bën popullin më cinik ndaj fjalëve të mëdha.

Përjashtimi i emrave: kur retorika bëhet farsë

Në këtë kontekst, është më se ironike kur përmenden apo përjashtohen emra të caktuar nga ky “qarkullim i monedhës së rreme”. Fatmir Sheholli dhe Baton Haxhiu, Vehbi Kajtazi e Berat Buzhala, figura që shpesh lidhen me lojëra politike e diskurse të manipuluara, shpesh përmenden si shembuj tipikë të asaj që publiku e sheh si kolaboracionista e
mercenarizëm mediatik. Përjashtimi i tyre nga lista e “Liria ka Emër” është një mënyrë për të thënë se edhe kjo monedhë false ka “bankierët” e vet, dhe se populli i njeh mirë se kush po e mbështet.

Nëse liria vërtet ka emër, ky emër nuk mund të përdhoset duke u shqiptuar në të njëjtat fjali me ata që lirinë e kanë trajtuar si mjet për pushtet personal apo për shërbime të paguara politike. Liria nuk mund të jetë stoli që e vë kushdo, sipas modës së ditës.

Liria si vlerë, jo si slogan

Historia e Kosovës është plot me emra të vërtetë të lirisë. Ata nuk kishin nevojë për sloganë. Ata kishin vepra: qoftë në burgjet serbe, qoftë në malet e luftës, qoftë në protestat qytetare kundër padrejtësive. Ata e dinin se liria nuk është fjalë për ta shqiptuar, por barrë për ta mbajtur.

Kur sot liria reduktohet në një hashtag apo në një parullë politike, ne i bëjmë padrejtësi sakrificës së atyre që nuk jetojnë më. Dhe mbi të gjitha, e zhveshim lirinë nga përgjegjësia. Sepse është shumë më e lehtë të thuash “Liria ka emër” sesa të sigurosh se ajo emër përkthehet në punësim, drejtësi, arsim cilësor, shëndetësi dinjitoze.

Koha për të dalluar të vërtetën nga falsifikimi

Nëse duam që liria të ketë vërtet emër, duhet të ndalojmë së përdoruri atë si monedhë të rreme. Duhet të bëjmë dallimin mes patriotizmit të vërtetë dhe atij të rremë. Patriotizmi i vërtetë nuk ka nevojë për mikrofonë e studio televizive; ai ndodh në heshtje, në punën e përditshme, në sakrificat e vogla që ndërtojnë një shoqëri më të drejtë.

Sa për monedhën e falsifikuar të patriotizmit, ajo do të vazhdojë të qarkullojë sa kohë ne si qytetarë e pranojmë pa pyetur. Detyra jonë është të mos e pranojmë më këtë valutë të rreme. Sepse liria, kur është e vërtetë, nuk ka nevojë për mbrojtës të rrejshëm. Ajo ka veçse nevojë për njerëz të ndershëm.

Dhe vetëm atëherë, liria do të ketë vërtet emër.