Dyshimet për parregullsi, ZKA dërgon në Prokurori 69 raste të auditimit

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, në konference për media për raportin e autidimit 2024, të cilin, në përputhje me mandatin kushtetues dhe ligjor, e kanë dorëzuar në Kuvendin e Republikës së Kosovës para datës 31 gusht.

Spanca deklaroi se më ketë synojnë të mbajnë të informuar publikun në mënyrë të vazhdueshme për punën dhe rezultatet e ZKA-së, veçanërisht ato të auditimeve të realizuara gjatë sezonit auditues 2024-2025.

Me përfundimin e këtyre raporteve, Zyra Kombëtare e Auditimit ka realizuar planin vjetor të punës për sezonin 2024/2025, duke përmbyllur gjithsej 127 auditime, prej tyre.

• 87 auditime financiare dhe të pajtueshmërisë për organizatat buxhetore, 9 auditime në ndërmarrjet publike, 12 auditime të performancës, 12 të pajtueshmërisë (3 të nivelit të klasifikuar të informacionit), si dhe 7 të projekteve të Bankës Botërore, në këto auditime janë identifikuar 945 gjetje, për të cilat kemi dhënë po aq rekomandime. Që nga konferenca e fundit e korrikut 2025 ku kemi raportuar për rezultatet e auditimeve për rreth 100 raporte të auditimit deri me 30 gusht janë publikuar edhe 9 raporte të auditimit të performancës dhe 12 raporte të auditimit të pajtueshmërisë”, tha ajo.

“Përveç këtyre, në Kuvendin e Kosovës kemi dërguar edhe 3 raporte të auditimeve me informacione të klasifikuar të nivelit të “kufizuar” për Ministrinë e Mbrojtjes, Ministrinë e Drejtësisë dhe Ministrinë e Punëve të Brendshme, të cilat nuk janë publikuar”, ka thënë Spanca.

Spanca po ashtu tha se sa i përket Raportit Vjetor Financiar të Qeverisë për Buxhetin e Republikës së Kosovës, kanë dhënë Opinion të Modifikuar gjegjësisht Opinion të Kualifikuar. Kjo për shkak se vlera e gabimeve në disa komponente të Pasqyrave të konsoliduara Financiare Vjetore për vitin 2024 ka rezultuar materiale.

Ashtu siç e kanë theksuar edhe më herët, rezultatet e auditimeve individuale tregojnë që veprimet e ndërmarra nga institucionet publike për të përmirësuar cilësinë e raportimit dhe kontrollet e brendshme janë ende të mangëta. Për faktin se edhe opinionet e auditimit për 46 organizata individuale ishin jo të mira, prej të cilave 31 i takojnë nivelit lokal. Poashtu, edhe për ndërmarrjet publike, nga 9 sosh, vetëm Telekomi i Kosovës kishte opinion të pastër.

Kurse sa i përket performancës financiare të buxhetit të shtetit për vitin 2024, auditorja deklaroi se:

• Të hyrat e shtetit arritën mbi 3.2 miliardë euro, që paraqet një rritje prej 368 milionë eurosh ose 13% më shumë se vitin e kaluar.

• Shpenzimet e përgjithshme ishin afër 3.2 miliardë euro, që përfaqëson 88% të buxhetit final për shpenzime, me një rritje prej 270 milionë eurosh krahasuar me vitin paraprak.

• Bilanci bankar, deficiti buxhetor dhe borxhi publik janë mbajtur brenda kufijve ligjor.

• Viti 2024 është mbyllur me një suficit buxhetor prej 52.8 milionë euro, ose 0.5% të BPV-së.

Sa i përket borxhit publik, në fund të vitit ai ishte 1.7 miliardë euro, që përbën 16.9% të BPV-së. Krahasuar me vitin paraprak, ka pasur një rritje prej 74 milionë eurosh ose 4.5%. Megjithatë, vazhdon të mbetet sfidë fakti se fondet e huazuara nga jashtë nuk janë përdorur me efikasitet, pavarësisht pagesës se interesit huamarrës. Kryesisht kjo, për shkak të problemeve në planifikimin dhe zbatimin e projekteve infrastrukturore, si dhe vështirësive me procesin e shpronësimeve.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka dërguar tek Prokurori i Shtetit gjithsej 69 çështje të evidentuara në 103 raporte të auditimit financiar dhe pajtueshmërisë për sezonin 2024/2025. Këto çështje lidhen kryesisht me dyshime për shkelje dhe parregullsi në prokurimin publik, subvencione dhe transfere, investime kapitale, si dhe paga dhe mëditje. Konkretisht, shpërndarja e rasteve sipas fushave është: 37 raste në prokurimin publik, 19 raste në subvencione dhe transfere, 8 raste në investime kapitale, 4 raste në paga dhe mëditje dhe 1 rast në të hyrat.

Sipas llojit të institucioneve, 47 raste vijnë nga komunat, 12 raste nga ministritë, 7 raste nga ndërmarrjet publike dhe 3 raste nga institucione të tjera.

ZKA, tashmë ka marrë konfirmim nga Zyra e Prokurorit të Shtetit se të gjitha 69 çështjet janë dorëzuar tek prokuroritë përkatëse për veprime të mëtejshme ligjore.

Sipas planit vjetor, pas publikimit të raporteve të auditimit të pajtueshmërisë dhe të performancës, rastet e reja të identifikuara do të analizohen dhe do t’i përcillen Prokurorit të Shtetit gjatë muajve në vijim.

Krejt në fund, Auditorja njoftoj se gjatë sezonit auditues të fundit, numri i rekomandimeve të dhëna është rritur nga 817 në 945, por niveli i zbatimit ka mbetur i ulët, vetëm 37%, ,duke reflektuar regres në përmirësimin e praktikave institucionale.

Sipas saj këto ngecje të zbatimit kanë pasojë të drejtpërdrejtë në përsëritjen e dobësive dhe mangësive të kontrollit financiar, duke krijuar rrezik për shpenzim joefikas të fondeve publike dhe mosrealizim të objektivave institucionale.

“Në këtë kontekst, ZKA thekson urgjencën për veprime konkrete nga të gjithë Krerët e institucioneve publike, për të siguruar që paratë e taksapaguesve të shpenzohen sipas ligjit, me transparencë dhe për qëllimin e synuar, duke ndalur përsëritjen sistematike të parregullsive”, tha Spanca.