Kujtim Shala me 2001 e kreu magjistraurën e me 2002 doktoraturën

Nënkryetari i sapozgjedhur i Kuvendit të Kosovës nga radhët e LDK-së, Kujtim Shala, është shembulli më i mirë se si koha, hapësira dhe ligjësitë e zakonshme të arsimit nuk vlejnë për disa njerëz të veçantë. Sipas biografisë së publikuar në faqen zyrtare të Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës, ku ai sot është akademik i rregullt, Shala arriti diçka që në botën normale do të konsiderohej e pamundur: e përfundoi magjistraturën në vitin 2001 dhe vetëm një vit më vonë, në vitin 2002, mbrojti edhe doktoraturën. Po, e lexuat drejt – vetëm një vit nga një gradë në tjetrën. Në një vend ku studentët shpesh presin me vite të tëra për të dhënë një provim të vetëm, ai përfundoi një doktoratë në kohën sa dikush tjetër mezi do të shkruante hyrjen e tezës.

Nëse do të vendosnim ta krahasonim me standardet ndërkombëtare, Shala del të jetë përfaqësues i një rruge krejt të re akademike. Në universitetet amerikane, mesatarisht një doktoratë në shkencat shoqërore zgjat 5-6 vite. Në Evropë, studentët shpresojnë të mbarojnë për 4-5 vite, por shpesh përfundojnë duke kaluar dekadën e tyre më të bukur duke bredhur arkivave, bibliotekave dhe duke luftuar me profesorët e komisionet. Por për Shalën, e gjithë kjo është luks i panevojshëm. Ai e përshpejtoi procesin aq shumë sa duket se as Einsteini nuk do ta kishte mbajtur hapin. Nëse në Harvard një doktorant për 5 vite lodhet duke analizuar një temë të vetme, Shala në një vit jo vetëm që i analizoi, por i mbylli kapitujt, i vuri pikën mbi “i” dhe mori titullin e madh “doktor shkencash”.

Kjo ngritje marramendëse shkencore nuk është e vetmja mrekulli në biografinë e tij. Kujtim Shala, përveç që është profesor në Universitetin e Prishtinës dhe deputet për disa mandate, mban edhe postin e nënkryetarit të LDK-së, dhe që prej vitesh është akademik i rregullt në ASHAK. Një listë e tillë angazhimesh do ta linte çdo njeri normal pa frymë, por jo Shalën. Ai, përveç të gjitha këtyre detyrimeve politike, partiake dhe akademike, arriti të gjejë kohë edhe për “punën kolosale shkencore” që e ngriti në nivelin më të lartë. Duket se për të, dita ka 48 orë e java 14 ditë. Shkencëtarë të mëdhenj në botë, të cilët gjithë jetën e tyre ia përkushtojnë një fushe të vetme, do të turpëroheshin duke parë ritmin e Shalës.

Mund ta krahasonim, bie fjala, me Isaac Newton-in, i cili për dekada punoi mbi ligjet e tij të famshme të mekanikës. Apo me Charles Darwin-in, që pas udhëtimit me “Beagle” i kushtoi më shumë se 20 vite kërkimeve para se të publikonte “Origjinën e Specieve”. Por kujt i duhen kaq vite? Shala, me një vit të vetëm, duket sikur e përmblodhi gjithë “evolucionin” shkencor të një jete të tërë në një periudhë të shkurtër kohore. Kjo është arsyeja pse ai meriton të quhet jo thjesht akademik, por edhe fenomen shkencor – një lloj Usain Bolt-i i arsimit, që thyen rekorde me shpejtësi të pabesueshme.

Por le ta pranojmë: në Kosovë gjërat funksionojnë ndryshe. Aty ku bota i respekton rregullat e lojës, ne shpesh i shpikim rregullat tona. Në këtë rast, Shala i tregoi botës se nuk ka pse të humbasësh vite të tëra në kërkime, nëse e ke mundësinë t’i përfundosh punët me një të rënë të lapsit. Në fund të fundit, kush tha që shkenca është e ngadaltë? Ndoshta është vetëm çështje e talentit të lindur – dhe Shala, sipas biografisë së tij, është shembulli më i gjallë i këtij “talenti”.